Ucząc ortografii w klasach I-III musimy pamiętać, aby łączyć podobne zagadnienia. Tak jest w przypadku wyrazów, w których ukrywa się cząsteczka „róż”. Sprawdź sposoby na to, by ortografia RÓŻ stała się prostsza – to gotowy schemat lekcji!
W języku polskim istnieje kilkadziesiąt wyrazów zawierających cząsteczkę „róż”, zarówno w znaczeniu związanym z kwiatem, różnicą, jak i w innych kontekstach, np.:
róż, różne, różowy, różaniec, różdżka, różnica, różnorodny, różnić, różowawy, różowoczerwony, róża, różany, podróż, podróżować, podróżnik, podróżny, poróżnić, wyróżniać, wyróżnik, wyróżnienie, zaróżowiony, dróżka, dróżnik, próżnować, różki, wróżka, wróżbita, wróżyć, próżnia, stróż.
Za pomocą cząsteczki „RÓŻ” można nauczyć pisowni kilkudziesięciu wyrazów.
Kiedy dzieci zapamiętają obraz sylaby „róż”, w każdym napotkanym wyrazie z tą cząstką, dokonają poprawnego zapisu. Nie będą musiały uczyć się oddzielnie pisowni wielu wyrazów, jeśli będą kojarzyły ortogram opisany poniżej, a do tego wykonają proponowany zestaw ćwiczeń.
Jak zapamiętać pisownię cząsteczki „róż”?
Najpierw zainteresuj uczniów tematem, zadając pytania:
– Kto zna wyrazy, w których ukrywa się cząsteczka „róż?”
Kiedy uczniowie wymienią wyrazy, dopowiedz swoje, mówiąc, że ich jest bardzo dużo i bardzo trudno je zapamiętać.
– Z jakim wyrazem najbardziej kojarzy się ta cząsteczka?
Skojarzenie jest raczej oczywiste, z kwiatem różą.
– Co ma każda róża?
– Kolce.
– A co się stanie, kiedy ukłujemy się w palec? -pojawi się kropelka krwi.
Ortografia RÓŻ: Stwórz ortogram
Narysuj różę, wyróżniając jeden kolec, dorysowując kropelkę krwi.
Kolec to symbol kreseczki nad ó zamkniętym, kropelka krwi to, kropka nad ż.
Dzieci przerysowują ortogram, powtarzając: „cząsteczka „róż” – róża ma kolce, jak ó kreseczkę, ukłuję się w palec pojawi się kropelka krwi, jak kropeczka przy ż”.
Jeżeli regularnie będziesz odwoływać się do ortogramu obrazującego cząsteczkę „róż” gwarantuję, że dzieci nigdy nie przeoczą jej w wyrazach i będą pamiętały zapis.
Różne zabawy z planszą z wyrazami z cząsteczką „róż”
Zabawy z planszą rozwijają umiejętność czytania, spostrzegawczość wzrokową, orientację przestrzenną i koncentrację. Bogacą też zasób słownictwa uczniów.
Pamiętaj: wspieramy dziecko w czytaniu, pomagamy mu odczytywać wyrazy sylabami. Dążymy do odejścia od czytania po literze.
Materiał można podzielić na kilka dni, w każdym wykonujemy ortogram z różą (aby dobrze utrwalić jego obraz w pamięci uczniów).
Podczas zabaw możemy używać minutnika, kostki do gry, pionków, żetonów.
Praca z planszą wyrazów
Na końcu tego artykułu znajdziesz linki do pobrania dwóch plansz z wyrazami do czytania. Załącznik nr 1 to wersja łatwiejsza do klasy 2, załącznik nr 2 jest idealny do wykorzystania w klasie 3. Wybór plansz zależy od stopnia opanowania czytania przez uczniów.
Uwaga! Szczegółowy opis różnych zabaw z planszami do czytania znajduje się w tym artykule.
Pomysły na ćwiczenia z planszą „róż”:
- Kolorowanie cząsteczki „róż” w wyrazach.
- Czytanie wyrazów, w których występuje cząsteczka „róż” w środku lub na końcu wyrazu, np. podróż, wyróżnić.
- Szukanie wskazanego wyrazu, stawianie na nim pionka.
- Układanie zdań z wylosowanym wyrazem.
- Szukanie rodziny wyrazów na planszy, dopowiadanie swoich wyrazów.
- Kalambury, wybrany uczeń rysuje na tablicy wskazany wyraz z cząsteczką „róż”, pozostali zapisują rozwiązanie. Uczniowie, którzy odgadli, otrzymują punkt.
- Zagadki. Wybrany uczeń, tworzy zagadkę do wskazanego wyrazu. Poprawne rozwiązanie premiowane punktem.
W kalambury i zagadki można grać z całą klasą lub w parach, czy grupach.
Ćwiczenia z planszą rozciętą na wyrazy:
(W zależności od liczebności klasy lub grupy, należy wyciąć i dobrać odpowiednią liczbę wyrazów.)
- Znajdź parę. Uczniowie losują wyrazy i dobierają się w pary.
- Zespołowe układanie zdań. Uczniowie łączą się, na przykład w trójki i tworzą zdanie z wylosowanych wyrazów, na przykład: Magda zabrała różową różdżkę w podróż.
- Konkurs pamięci – ile wyrazów zapamiętasz?
- Uzupełnianie luk w zdaniach wyciętymi wyrazami. Przykładowy tekst:
Uzupełnianie zdań wyrazami: różnica, rozróżnianie, wyróżnienie
Martyna dostała ………………………. w konkursie recytacji.
Wynik odejmowania liczb to …………………….. .
Małym dzieciom trudność sprawia …………………….kolorów.
Plansze: cząsteczka „róż” – karty pracy do druku
- Załącznik 1: łatwiejsza wersja planszy z RÓŻ
- Załącznik 2: trudniejsza wersja planszy z cząsteczką RÓŻ