Zeszyt wychowawcy czy obserwacji – nazwa dowolna, tak jak treść, którą w nim chcesz zamieścić. To nie jest obowiązkowa dokumentacja, nie należy go mylić z teczką wychowawcy. A jednak zdecydowanie ułatwia życie nauczyciela. Sprawdź, co to jest i jak prowadzić zeszyt wychowawcy, by stał się Twoim najbardziej przydatnym narzędziem!
Co to jest zeszyt wychowawcy?
Zeszyt wychowawcy to Twój notatnik, w którym umieszczasz informacje o swoich uczniach. Miejsce, w którym wpisujesz i dokumentujesz (tylko dla siebie) najważniejsze spostrzeżenia o dziecku, to co cię w nim zaniepokoiło, w czym się wyróżnił, co mu sprawia problem. Możesz też zamieszczać w nim swoje przemyślenia na spotkanie z rodzicem, czy uwagi po rozmowie z nim, zalecenia, luźne myśli.
Dla mnie obok dziennika, jest to najważniejsza dokumentacja, która kryje wszystko, od „mrocznych tajemnic” po wielkie sukcesy. Dokument, który jest moją pamięcią i inspiracją. Jest źródłem podstawowej wiedzy o moich uczniach, do którego zawsze mogę zajrzeć, by odświeżyć pamięć.
Jak wygląda?
Jest to dowolny zeszyt kilkudziesięcio kartkowy, który będziesz zabierać ze sobą do szkoły. Na każdego ucznia przydzielone jest kilka kartek. Na górze strony zapisane jest nazwisko dziecka.
Mój przypomina brudnopis 🙂 z notatkami od myślników. Przy niektórych dzieciach jest zapisane pół strony, przy innych kilka. Ten sam zeszyt prowadzę przez trzy lata (od klasy I do III), przy notatkach zamieszczam datę.
Po co prowadzić zeszyt wychowawczy?
Z krótkich zapisków wyłania się i porządkuje obraz dziecka. Jako wychowawca nie jesteś w stanie zapamiętać tak wielu informacji o uczniach. Zeszyt daje ci dowód, że zachowania się powtarzają lub wprost przeciwnie, że z wycofanego ucznia w pierwszej klasie, w drugiej wyrasta pewny siebie i towarzyski kolega.
Notatki są inspiracją do rozmów z rodzicami, jednak nie myl ich z „uprzejmie donoszę, że…”. Te zapiski mają dawać informacje o rozwoju dziecka. Wskazują częstotliwość występowania trudnych sytuacji. Przy stresujących rozmowach łatwo zapomnieć o wielu sprawach, a zapiski przywołują wspomnienia sytuacji, które należy omówić. Mamy też argumenty na stwierdzenia typu: „- Moje dziecko nigdy nikogo nie obraziło.” Wystarczy rzut oka do zeszytu, by znaleźć argument, np.: „- Z moich notatek wynika, że ta sytuacja miała już miejsce w październiku i listopadzie”.
Kiedy wpisywać informacje?
Na bieżąco, w czasie lekcji, przerwy. Czasami w domu dopisuje spostrzeżenia, czasami zapisuję coś przygotowując się do rozmowy z rodzicem. Zeszyt zawsze leży u mnie na biurku, musi być pod ręką. Nieraz zdążę tylko otworzyć go na danym nazwisku, a notatkę robię po lekcji.
Jakie treści wpisywać?
Każdą, która zwróci twoją uwagę. Mają to być krótkie hasła, a nie wielozdaniowe informacje. Te notatki mają ci pomagać, a nie utrudniać życie kolejną dokumentacją. Z czasem wypracujesz swój styl i będziesz wiedzieć, które treści są najważniejsze w Twojej pracy.
Przykładowe treści: – problemy z koordynacją, – szybkie tempo pracy, – nie rozumie grupowych poleceń, – pięknie czyta, – źle odnosi się do mamy, – myli trudne litery, – stanął w obronie Kasi, – wycofuje się, – super logiczne myślenie, – nieutrwalone dwuznaki, – kreatywny, – zmienna motywacja, – basen (propozycja dla rodzica), – ćwiczenia db (propozycja dla rodzica), – elementy terapii ręki (propozycja dla rodzica), – kłamie, – zdrowe przekąski (propozycja dla rodzica), – pismo!!! – propozycje dla niejadka (informacja dla rodzica), – lęk przed domniemaną porażką, – toaleta??, – skrajne zachowania, – nie radzi sobie z emocjami.
Czego unikać?
Powtarzalności. Jeżeli wiem, że Jasiu ma problem, na przykład z przeszkadzaniem na lekcji, to wpiszę mu tę informację raz ( – przeszkadza, – kręci się). Nie ma sensu opisywać codziennych zmagań z chłopcem, bo wiem, że on się tak zachowuje. Kolejny wpis wykonam dopiero, jeśli zachowania nasilają się (- rzuca przyborami).
Jak wykorzystywać zeszyt wychowawczy?
Najczęściej śledzę notatki wtedy, kiedy mnie coś zaniepokoi.
Zawsze korzystam z zeszytu podczas rozmów z rodzicami. Na podstawie notatek mogę więcej powiedzieć o zachowaniu dziecka, czy trudnościach, postępach w nauce. Czasami też z zapisanych notatek wyłania się obraz poprzedniej rozmowy z rodzicem. Nie przy każdym dziecku zostawiam ślad z rozmów, ale tam, gdzie były poruszane istotne problemy. Zeszyt wychowawcy jest niezastąpiony przy tak zwanych „trudnych” rodzicach, bardzo ułatwia nawigację w omawianych temacie.
Notatki wykorzystuję zawsze podczas sporządzania oceny półrocznej i świadectwa. Są one moją pomocą i potwierdzeniem słuszności wystawionej oceny.
Czy warto prowadzić zeszyt wychowawcy?
Tak! Nie wyobrażam sobie pracy bez niego. Ten zeszyt sprawi, że poczujesz się kompetentnym wychowawcą, da ci pewność siebie, argumenty do rozmów z rodzicami, ułatwi ci pracę (zwłaszcza podczas przygotowywania ocen półrocznych i świadectw). Z Twoich notatek wyłoni się pełniejszy obraz dziecka. To taka „wyszukiwarka” informacji o dziecku, którą sam tworzysz, wszystko w jednym miejscu.
Od Ciebie zależy, czy spróbujesz porządkować i gromadzić swoją wiedzę o uczniach oraz w jaki sposób będziesz to robić. To nie jest obowiązkowa dokumentacja, ale sam/a się przekonasz z czasem, że niezastąpiona.