Do biegu, gotowi, start! Odkryj kreatywne dyktando biegane dla uczniów klas 1-3, które zaangażują ich niespożytą energię, a także nauczą ortografii. Czas odczarować dyktanda i sprawić, by oznaczały zabawę, a nie stres.
Słowo „dyktando” nie kojarzy się dobrze. To statyczna, stresująca czynność, podczas której obniża się poziom koncentracji. A co za tym idzie, wynik końcowy nie satysfakcjonuje ucznia ani nauczyciela. Jak doskonalić umiejętność poprawnego zapisywania wyrazów, a przy tym dobrze się bawić?
Odpowiedź to biegane dyktando.
Jeżeli do dyktanda dodamy ruch i rywalizację, wszystko się zmieni. Będzie atrakcyjnie i efektywnie. Tam, gdzie jest dobry humor i zabawa, tam uczniowie zapominają, że właśnie wykonują jedną z najbardziej nielubianych czynności – piszą dyktando.
Kreatywne dyktando biegane – co to jest?
To po prostu ruchowa forma dyktanda! Tekst dyktanda znajduje się poza salą lekcyjną lub w dużej odległości od ucznia. Zadaniem dziecka jest pobiec do kartki z tekstem, przeczytać i zapamiętać fragment treści, przybiec i zapisać.
Jak zorganizować kreatywne dyktando biegane?
- Wyjaśnij dzieciom, na czym polega biegane dyktando oraz omów zasady bezpieczeństwa. Przekaż uczniom, że w trakcie biegania dbamy o bezpieczeństwo innych oraz jesteśmy cicho, aby nie rozpraszać pozostałych.
- Dziecko, które będzie się przepychało lub niewłaściwe zachowywało w trakcie dyktanda może otrzymać czerwoną kartkę i na 1 minutę zostać wyłączone z gry. (Nauczyciel kładzie na stolik czerwoną kartkę i odmierza czas, po upływie którego dziecko wraca do gry).
- Następnie przeczytaj dzieciom treść dyktanda, omów trudności, na które szczególnie powinny zwracać uwagę, wskaż też, że ważne są znaki interpunkcyjne.
- Poinformuj, że ważna jest estetyka zapisu.
- Ustal, czy rywalizacja będzie dodatkowo punktowana. Osobom, które pierwsze zakończą pracę, można przyznać dodatkowe punkty, które skasują ustaloną liczbę błędów ortograficznych, jednak moim zdaniem lepiej zrezygnować z punktów i pozwolić każdemu pracować we własnym tempie. W mojej klasie pierwsze miejsce zajmuje dziecko, które popełniło najmniej błędów. A nagrodą za wygrany bieg jest świadomość, że byłem/łam najszybszy/a.
WAŻNE: Zawróć uwagę, aby podczas zapisu dzieci dzieliły w myślach wyraz na sylaby, aby nie zgubić żadnej cząstki. Należy również sprawdzać wyrazy przy ponownym odczytywaniu tekstu, aby upewnić się, czy wyraz został bezbłędnie zapisany.
Biegane dyktando – kilka ważnych szczegółów
Czas bieganego dyktanda, moim zdaniem, powinien być nieograniczony. Dziecko ma zakończyć zadanie, czyli zapisać cały tekst. Tym którzy wcześniej skończyli pracę, można zaproponować dodatkowe zadanie, np. rysują siebie podczas dyktanda – czyli postać w ruchu. Potem można wykonać wystawę prac z napisem: Biegane dyktando. Jeszcze przez wiele dni dzieci będą z emocjami opowiadały o tej formie sprawdzania wiedzy.
Ocenianie. Przed rozpoczęciem pracy należy poinformować, że dzieci nie otrzymają słabych ocen. Traktujemy dyktando jako formę ćwiczenia, a zarazem sprawdzenia się. Jeżeli chcemy oceniać, wstawiamy pozytywne stopnie, a pozostałym uczniom plusy za udział w dyktandzie. Dzieci z trudnościami w pisaniu, z koncentracją lub z zaburzeniami mogą popełnić większą liczbę błędów. To sprawia, że dyktando biegane nie będzie miarodajnym wskaźnikiem do oceny.
Sprzątnij salę, aby uczeń o nic nie zawadził wbiegając do pomieszczenia. Najlepiej, aby dzieci uporządkowały swoje stoliki, zostawiły tylko długopis i kartkę, czy zeszyt (w zależności od tego, gdzie będą pisali), a plecaki odłożyły w miejscu, w którym nie będą nikomu przeszkadzały. Można też szybko przemeblować salę, jeżeli uzna się, że nie ma wystarczająco miejsca, aby można było bezpiecznie przeprowadzić dyktando.
Powieś tekst dyktanda poza salą lekcyjną lub w dużej odległości od ucznia, jeżeli odbywa się ono w holu, czy sali gimnastycznej.
Liczba zawieszonych tekstów dyktand powinna być dostosowana do wybranego wariantu zabawy. Przykładowo, jeżeli robimy dyktando w formie indywidualnej w 20 osobowej klasie, należy powiesić 10 odbitek tekstów, jeżeli w grupach – 5, itp.
Różne warianty zabawy w biegane dyktando
Jest wiele wersji bieganego dyktanda oraz zasad, które można tworzyć samemu. Oto kilka propozycji:
I wariant
Indywidualne. Każde dziecko samodzielnie podbiega do zawieszonego tekstu dyktanda, po cichu odczytuje i zapamiętuje jego fragment. Zapisuje go na kartce lub w zeszycie. Powtarza czynność tak długo, aż skończy przepisywać cały tekst.
II wariant
W parach. Jedna osoba jest biegaczem, druga pisarzem. Biegacz podbiega do zawieszonego tekstu dyktanda, po cichu odczytuje i zapamiętuje jego fragment, a następnie dyktuje pisarzowi. Pisarz zapisuje treść, prosi biegacza o skorygowanie błędów. Tekst dyktanda jest podzielony linią na pół – w tym miejscu, następuję zamiana ról. Pisarz wchodzi w rolę biegacza i odwrotnie.
III wariant
W grupach. Grupa liczy cztery osoby – trzech biegaczy i pisarz. Pierwszy biegacz odczytuje tekst i dyktuje pisarzowi, w tym czasie już drugi biegacz biegnie, aby zapamiętać treść, potem trzeci. Kiedy wszyscy biegacze spełnią swoją rolę, następuje zmiana pisarza. Najlepiej, aby każde dziecko miało przypisany numer, ułatwia to zamianę ról. Dziecko z numerem jeden najpierw jest pisarzem, potem zostaje nim dziecko z numerem dwa i tak dalej.
Dyktando biegane – dlaczego warto?
Biegane dyktando jest o wiele lepszą formą tradycyjnego dyktanda. Rozwija spostrzegawczość, pamięć krótkotrwałą, uczy współpracy, dostarcza wielu pozytywnych emocji, nie wywołuje lęku. Może być stosowane zamiennie z klasyczną formą sprawdzania umiejętności ortograficznych.
Jeżeli z ortografii zdejmiemy miażdżące ocenianie, a wprowadzimy więcej elementów zabawy, może doczekamy się uczniów, którzy będą z ortografią na TY.
Czytaj więcej: Sprawdź nasze zabawy z czytaniem!
