Blog

Przepisywanie zdań to zmora wielu uczniów i zadanie, które czasem spotyka się z niezrozumieniem rodziców. Tymczasem jest znakomitym ćwiczeniem, niezbędnym w nauce pisania. I wcale nie musi być nudne! Jak uatrakcyjnić przepisywanie? Oto kilka (sprawdzonych) przepisów na sukces.

Nauka pisania to proces, jeden z najważniejszych na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Jego częścią jest przepisywanie zdań, wyrazów i liter, które zapewnia uczniom okazję do praktyki i powtarzania czynności dla nabrania wprawy. Warto wiedzieć, jak pomóc uczniom przejść przez ten etap i sprawić, że przepisywanie zdań w klasach I-III stanie się atrakcyjne.

Dlaczego przepisywanie zdań jest ważne?

Przepisywanie zdań to jedna z najważniejszych umiejętności, którą muszą opanować uczniowie w klasach I-III. Choć dorosłym to zadanie może wydawać się banalne, w rzeczywistości ma wiele zalet, między innymi:

• uczy kaligrafii,
• uczy ortografii i interpunkcji,
• rozwija prawidłowe tempo pisania,
• utrwala obraz wyrazu,
• wdraża do samokontroli.

To pokazuje, że rozwijanie umiejętności przepisywania jest bardzo ważne. A jednak wykonywanie tej czynności często sprawia uczniom trudności – czasem tak duże, że przekreślają możliwość osiągnięcia celu. Najczęściej podczas przepisywania zdań uczniowie trafiają na takie przeszkody, jak:

• bardzo niska koncentracja,
• monotonia, nuda, zmęczenie,
• pogorszenie estetyki pisma,
• brak czujności ortograficznej (liczne błędy),
• zniechęcenie, przerywanie i niekończenie pracy
• obniżona lub wręcz brak samokontroli.

Na szczęście świadomy nauczyciel może wyłapywać takie sytuacje, a nawet całkowicie im zapobiegać zanim się pojawią. Wystarczy potraktować przepisywanie jako świadome ćwiczenie, a nie bezmyślne kopiowanie z tablicy. Poniżej czeka kilka gotowych sposobów na to, by przepisywanie zdań stało się atrakcyjne i kończyło się sukcesem!

Cztery zasady przepisywania zdań

Czy wiesz, że podczas pisania z pamięci poziom koncentracji, samokontroli i czujności ortograficznej jest na bardzo wysokim poziomie? Aby wzmocnić świadomość procesu przepisywania, należy uświadomić dzieciom 4 zasady, które muszą przestrzegać podczas tej czynności.

Cztery zasady przepisywania:
1. Przeczytaj.
2. Podziel na sylaby.
3. Przepisz.
4. Sprawdź.

Kładziemy szczególny nacisk na punkt 2 i 4. Jeżeli uczeń popełnił błędy należy wspólnie ustalić, która zasada została zbyt słabo zastosowana.

Co zrobić, aby przepisywanie zdań stało się atrakcyjne?

Zanim dzieci rozpoczną czynność pisania zawsze należy:

• wykonać krótkie ćwiczenia fizyczne, aby dziecko wstało z krzesła i się poruszało, np. pajacyki, bieg w miejscu, podskoki,
• napić się wody – woda wspomaga koncentrację,
• wykonać zabawy rozwijające motorykę małą, ćwiczenia paluszkowe – uczniowie naśladują ruchy dłoni wykonywane przez nauczyciela,
• przyjąć właściwą pozycję w ławce – stopy oparte o podłogę, krzesło wciągnięte, łokcie na ławce. Nauczyciel może przypominać o skontrolowaniu prawidłowej postawy w ławce wspólnie ustalonym hasłem,
• uczniowie w trakcie pisania mogą wstawać z miejsca i wykonywać ćwiczenia fizyczne, paluszkowe, kiedy czują się zmęczone, napić się wody.

Warunkiem dobrego przepisywania jest zaangażowanie nauczyciela, który cały czas monitoruje pracę dzieci. Kontroluje również prawidłowy chwyt narzędzia piszącego oraz właściwą pozycję w ławce.

Zadaniem nauczyciela jest także wprowadzenie dobrej energii przed niezbyt lubianą przez dzieci czynnością. Można to zrobić, wypowiadając hasło – np. „niech błędy boją się nas!”. Należy także zmienić perspektywę, pamiętając, że:

Błąd ma być okazją do uczenia się, a nie pomyłką ucznia.

Najważniejszą umiejętnością, jaką dziecko ma osiągnąć dzięki przepisywaniu, jest samokontrola. Nie skupiamy się na błędach, tylko na umiejętności ich znalezienia i poprawienia.

Propozycje zabawy z przepisywaniem zdań – gotowe do zastosowania na lekcji

Zabawa w Detektywa

Może przybierać kilka form, do wyboru w danym dniu. Można w początkowych etapach zabawy wręczać lupy do szukania błędów lub etykietki z napisem Detektyw, które ułatwią wejście w rolę.

Wersje zabawy:

a) Znajdź swoje błędy, podkreśl wyraz ołówkiem, a następnie popraw wyraz.
b) Znajdź błędy w zeszycie kolegi i podkreśl je ołówkiem i poproś aby je poprawił.
c) Znajdź błędy popełnione na tablicy przez nauczyciela, podkreśl wyrazy, ale zapisz je poprawnie. (Uwaga: błędy popełnione przez nauczyciela mogą dotyczyć tylko brakującej lub przestawionej litery, braku detalu litery – kropki, kreski. Nie należy zapisywać niepoprawnie ortograficznie wyrazów, aby nie utrwalać błędnego zapisu.)

Kto pierwszy?

Nauczyciel ogłasza, że będzie informował dziecko, w jakim wyrazie popełnił błąd i odliczał do pięciu. Jeżeli uczeń nie znajdzie błędu, poprawi go nauczyciel.

Energiczne wyrazy

Nauczyciel podkreśla na tablicy wybrane wyrazy, podczas ich przepisywania, dziecko ma wykonać określony ruch, na przykład – podskoczyć, zrobić pajacyki, wejść pod ławkę.

Święto litery lub wyrazu

Wybieramy literę lub wyraz z tekstu do przepisywania, którą należy napisać innym kolorem lub dorysować baloniki, czapeczkę urodzinową itp.

Zapraszamy poprawne wyrazy do klasy

Na drzwiach zawieszamy czystą kartkę. Kiedy nauczyciel poprawi w zeszycie błędnie zapisany wyraz, dziecko podchodzi do drzwi, symbolicznie otwiera je i zamyka, aby „zaprosić” do klasy poprawny zapis danego wyrazu, następnie zapisuje poprawnie wyraz na kartce. Na zakończenie omawiamy zapisane wyrazy i sprawdzamy, który z nich pojawił się najczęściej, czyli jakie wyrazy zaprosiliśmy do klasy. Warto umówić się z uczniami, ile razy można podejść do drzwi, by uniknąć sytuacji, w której uczeń z trudnościami podchodzi do drzwi więcej razy niż inni.

Oddaj żetony

Nauczyciel spaceruje po klasie i cały czas kontroluje pisanie. Kładzie dziecku na ławkę tyle żetonów, ile zrobiło błędów, ale nie mówi nic więcej. Dziecko zwraca nauczycielowi żetony, jeżeli udało mu się poprawić swoje pomyłki.

Podsumowanie

Dlaczego zabawy z przepisywaniem są bardzo ważne? Nie tylko sprawiają, że w klasie panuje luźniejsza atmosfera, a nudna czynność staje się znacznie bardziej atrakcyjna i wzbogacona w elementy grywalizacji. Bardzo ważny jest fakt, że wprowadzenie dodatkowej czynności wspomaga samokontrolę i ułatwia koncentrację.

Dzieci, które mają specyficzne trudności w uczeniu się mogą mieć duże trudności w znalezieniu swoich błędów. Nauczyciel powinien pomóc w ich znalezieniu oraz doceniać poprawny zapis pozostałych wyrazów.